Jonge Denkers OPINIE – Want wat is ontketening en waar komt mijn passie vandaan?
Op veldwerkreis in Bangladesh heb ik nooit een fabriekspand van binnenuit gezien. “Dan zou je toch maar een promopraatje voorgeschoteld krijgen”, werd mij verteld.
In plaats daarvan bezochten wij moedige gemeenschappen, pseudogevaarlijke jungles en restaurantjes waar de elektriciteit om de haverklap uitviel en de curry íéts te pikant was. Wat een avontuur. Jammer, dus, dat hier bij ons dat land automatisch gelinkt wordt aan fabrieksrampen en al even rampzalige arbeidsomstandigheden. Al mogen we, wanneer we rondslenteren in de Veld- of Nieuwstraat, daar toch wat meer bij stilstaan.
Steden als Gent gaan er prat op dat ondernemers steeds meer moeite doen om ethische alternatieven aan te bieden. Fair trade winkels anno 2015 voorzien niet enkel mooie, maar ook betaalbare kledij — of toch betaalbaar in de mate van het mogelijke. Aan de prijzen van Primark en andere low-budgetketens kunnen kleine merken die een eigen atelier runnen natuurlijk niet tippen. Het grootste probleem met massaconfectie is echter heus niet de prijs — Hugo Boss en co. scoren veel slechter dan bovenvermelde favoriete zondebok van media en middenveldorganisaties — maar het model van consumeren waar zij voor staan. Shopaholics die per seizoen kilo’s kleren inslaan waar ze geen blijf mee weten, hebben duidelijk geen kaas gegeten van duurzaam koopgedrag — en allicht weten ze ’s ochtends voor de spiegel nog steeds niet wat aantrekken.
Fast fashion voorbijstreven gaat pas wanneer je enkel stuks koopt waar je van houdt — kalverliefde telt hoegenaamd niet — en die je bij voorkeur echt nodig hebt ook. Aan jou de keuze of die kledij dan goedkoop of duur moet zijn; design, tweedehands, allebei of iets daartussen. En fair trade, als het even kan. Wie bewust kiest voor dat laatste, draagt bij tot een eerlijke keten.
De keten die textiel moet doorlopen, van katoenpluisje tot soldenprijsje, zit niet eenvoudig in elkaar. Om kledij te produceren is veel energie, water en handenarbeid nodig. De grondstoffen, vaak katoen, worden veelal niet op een ecologisch verantwoorde manier geteeld en de boeren houden er amper een inkomen aan over. Voor de verwerking worden die grondstoffen verscheept naar elders in het Zuiden, wat een race to the bottom in de hand werkt: de industrie die de laagste prijzen kan garanderen op vlak van belastingen en loonkosten, maakt het meeste kans om een grote bestelling binnen te halen. Onze kledij wordt dus op de kap van arbeiders in lageloonlanden gemaakt, die vaak zonder pauze tien tot veertien uur per dag uitputtend werk verrichten, zonder daar een enigszins correct salaris voor te krijgen. Grote merken doen alsof hun neus bloedt. Zij werken met onderaannemers, staan niet rechtstreeks in contact met de textielarbeiders en ontlopen zo hun verantwoordelijkheid. Door steeds meer wegwerpkledij te kopen, werken ook wij, de consumenten, dat proces in de hand. Maar ontketenen draait niet enkel om verantwoordelijkheidszin. Om je eigen koopgedrag in vraag te stellen, moet je lef hebben. Lef om zulke vragen te blijven opwerpen.
https://medium.com/jonge-denkers/shopaholics-ontketen-je-koopgedrag-5f7c5dbfad5f#.rw5g0djkh
© Jonge Denkers
Met dank aan Fernand Van Damme
