Volgens professor John Van Camp (UGent) moeten vegetariërs investeren. Daarmee spreekt hij zich niet uit over de kostprijs van voeding, wel over de kennis die vegetariërs over hun voedingspatroon moeten hebben. ‘Voedingsmiddelen zijn heel complex. Wie wil overschakelen naar plantaardige voeding moet bereid zijn om dierlijke producten te vervangen door een cocktail van plantaardige producten.’

‘Voedingsmiddelen bevatten meer dan een enkel nutriënt en zijn dus eindeloos complex’, zegt professor Van Camp. ‘Je kan wel zeggen dat vitamine A of ijzer belangrijke voedingsstoffen zijn in je dieet, maar die componenten zitten in producten waar nog heel veel andere nutriënten inzitten. Die cocktail bepaalt uiteindelijk de benutting en verwerking van je voeding, niet die ene component.’

‘Eigenlijk weten we niet zo goed hoe een goede voedingscocktail moet samengesteld zijn. Voedingsstoffen reageren anders naargelang hun concentratie en soms krijg je niet alle gezondheidseffecten tegelijkertijd.’

‘Van eiwitten weten we bijvoorbeeld dat zij tijdens de spijsvertering omgezet worden tot een cocktail aan brokstukken, peptiden genaamd, die een bepaald effect veroorzaken in ons lichaam. Een aanbeveling hierop kleven, lukt niet. Maar we kunnen eiwitten en de ontstane peptiden wel analyseren en begrijpen wat die doen in ons lichaam.’

‘Belangrijk is om verschillende producten in te nemen. Kies bijvoorbeeld niet altijd voor dezelfde groente. In crucifere groenten, zoals spruitjes, zit bijvoorbeeld een component die je niet makkelijk in andere groenten vindt: glucosinolaten. En in knoflook en ui zitten zwavelcomponenten.’

‘Afwisselen met voedingsmiddelen is de boodschap. En hier wringt het schoentje vaak.’

‘Wanneer je bijvoorbeeld overschakelt op vegetarische voeding, moet je zeker goed afwisselen. Als je in een levensritme zit waarin je niet kan variëren, omdat je geen tijd hebt om te koken of om veel tijd te steken in boodschappen doen, dan ga je naar een meer eenzijdige voeding toe.’

‘Vegetarisme kan, maar je moet bereid zijn om erin te investeren.  Je moet bereid zijn om die dierlijke producten te vervangen door een cocktail van plantaardige producten.’

‘Dit voorbeeld toont aan hoe complex voedingsstoffen zijn. Je moet bereid zijn om het volledige scala van voedingsmiddelen te bekijken en niet gewoon voedingstoffen een op een te vervangen.’

Wat is de ecologische voetafdruk van een vegetarisch voedingspatroon?

Volgens doctor Stijn Bruers (UGent) is een volledig plantaardig voedingspatroon de beste manier om je ecologische voetafdruk te doen dalen. ‘Veganisten verminderen hun voetafdruk met 15 procent, vegetariërs met 9 procent.’

‘Per persoon eten we jaarlijks twee kippen, één varken en een derde van een koe’, zegt Bruers.

‘Maar eigenlijk is het inefficiënt om dieren te kweken voor voeding. De planten die dienen als veevoeder hebben zonlicht al omgezet, dat veevoeder wordt omgezet door het vee die het zal opeten, en dat vee stoot ook nog eens schadelijke broeikasgassen uit door mest. Puur op economisch vlak is veeteelt niet rendabel.’

‘Veeteelt heeft de grootste impact op ontbossing. Dat is deel van de reden waarom de vleesproductie zo’n grote impact heeft op het klimaat. De andere grote reden is de methaanuitstoot.’

‘Maar ook vermesting heeft een impact. Als dat veevoeder omgezet wordt in mest, zal die mest op landen uitgestrooid worden en uiteindelijk in rivieren en zeeën uitkomen. Door het stikstofgehalte van die mest zal de algenbloei floreren en vervolgens het zuurstofgehalte in onze rivieren en zeeën dalen. We zien een rechtstreeks verband tussen veeteelt op het land en de sterfte van vissen in de zee.’

‘Overbevissing is ook een groot probleem. Er wordt vier keer meer bevist dan wat visserijbiologen aanraden in Europa.’

‘Een derde van het verlies aan biodiversiteit is het gevolg van de veeteelt en visserij. De snelheid van uitsterving van soorten op dit moment is vergelijkbaar met een komeetinslag.’

‘Verder heb je de verzuring, de pesticidenvervuiling, de grondwateruitputting, de verzilting, de vervuiling door fossiele brandstoffen en de 500.000 ton dierengeneesmiddelen die nodig zijn… Als je al die nadelen optelt, en wat je daaraan wint als je geen vlees of vis eet, wordt vegetarisme eigenlijk een makkelijk verhaal.’

INSPIRATIE: DE LESSENREEKS GEZONDHEIDSWETENSCHAP: DUURZAME VOEDING VAN BACKGROUND EDUCATIONS.