Op verschillende voedingswaren zien we de letters A tot E opduiken, telkens in een kleur. Maar wat vertelt dat nieuw scoresysteem, de Nutri-Score, ons echt? Voor Visie ging ik naar de supermarkt.
De Nutri-Score is een label op voedingsproducten waarbij het product telkens een kleur en een letter krijgt. A staat voor voedzaam donkergroen, E kleurt ongezond donkerrood. Op basis van die letterscore, kunnen we als consument makkelijker gezonde keuzes maken.
De letterscore wordt bepaald op basis van een algoritme. Dat is een soort van berekeningsformule die automatisch beslist welke score een product krijgt. Het algoritme weegt positieve eigenschappen van voeding af tegen meer negatieve bestanddelen. Zo zullen producten met meer vezels, fruit en groenten een hogere score krijgen dan voedingsmiddelen die veel suiker, vet of zout bevatten.
Gezond en goedkoop
De Nutri-Score werd bedacht door Franse wetenschappers. Ze hebben het label grondig onderzocht, zowel in een testruimte als in een echte supermarkt. Het is het eerste label dat consumenten effectief gezonder laat kiezen, zo blijkt uit de wetenschappelijke testen.
Uit de studies blijkt dat ook kwetsbare groepen meer geneigd zijn om voor goed scorende producten te kiezen. Dat is een goed teken, vindt Loes Neven van Gezond Leven. ‘Gezond betekent niet noodzakelijk duur.’ We vinden de Nutri-Score nu vooral terug op de (relatief goedkope) huismerken. ‘Dat doorbreekt ook de idee dat witte producten minder goed zouden zijn dan merkproducten.’
In Franse supermarkten zien we het scoresysteem al regelmatig terugkomen. Ook België springt op de (winkel)kar. Het ministerie van Volksgezondheid zal er actief op inzetten vanaf begin april.
De Nutri-Score blijft wel vrijwillig. Een bedrijf kan dus niet verplicht worden om het op de verpakking te zetten. Tot nu toe hebben enkele Belgische supermarkten al zelf stappen ondernomen om de score door te voeren. Bij Delhaize, Colruyt Groep en Carrefour zie je het op steeds meer verpakkingen, op de website en via de app.
Op zoek in de supermarkt
In een van die supermarkten gingen wij op zoek naar witte producten met een groene A-score. Volgens het scoresysteem zouden die producten beter zijn dan hun donkerrode tegenhangers.
‘De Nutri-Score geeft vooral aan hoe voedzaam voedingswaren zijn in vergelijking met andere producten van dezelfde categorie’, zegt Loes Neven. ‘Het is heel nuttig om bewerkte voeding met meerdere ingrediënten, zoals bijvoorbeeld ontbijtgranen, met elkaar te vergelijken.’
Dat treft, in de supermarkt kozen wij voor muesli. Met hazelnoten, maar ook met chocolade. Toch kreeg het product een A-score.
Loes Neven bestudeert de verpakking. ‘Er zitten vooral volkoren granen in. En ook noten zijn heel voedzaam. Tegelijk zit er maar 6 procent chocolade in, wat nog meevalt qua vetgehalte. Er is geen suiker aan toegevoegd, maar stevia, waardoor er geen minpunten voor suiker waren. In vergelijking met gesuikerde ontbijtgranen is dit dus de betere keuze.’
Worden zoetstoffen dan niet in rekening gebracht, vragen we ons af? ‘De Nutri-Score neemt een aantal zaken niet in overweging voor de score. Additieven, zoals zoetstoffen, zijn daar een van.’
Bij een voorverpakt wit ciabattabrood tellen de bewaarmiddelen dus ook niet mee? ‘Dat klopt. Alleen jammer dat het een wit brood is. In de voedingsdriehoek geven we een duidelijke voorkeur aan bruin of volkoren brood.’
Voor de score maakt het evenmin uit of een product biologisch is of niet. We hadden nochtans biologische rijst uitgekozen. ‘Een biolabel zegt niets over hoe voedzaam een product is. Hier gaat het om een volkoren graansoort, vol eiwitten en vezels. Dat is wel bepalend voor de score.’
Gezond verstand
Wat leggen we nog in onze winkelkar? Halfvolle yoghurt met score A. ‘Het gaat om natuuryoghurt, zonder toegevoegde suikers’, zegt de diëtist daarover. ‘Maar als je daar suiker aan toevoegt, wordt het product meteen een stuk ongezonder.’
Tot onze verbazing blijken ook diepvriesfrieten met een A-score weg te komen. ‘Dat komt omdat de frituurolie nog niet is meegerekend’, verklaart Loes Neven. ‘Aardappelen worden pas ongezond als je ze gaat frituren.’
Conclusie? ‘Eigenlijk geldt voor de Nutri-Score hetzelfde als andere labels: maak er gebruik van, maar gebruik vooral je gezond verstand’, aldus de diëtist. ‘Het helpt consumenten om sneller een betere keuze te maken. Het zal ook supermarkten aanzetten om de productsamenstelling te bekijken als producten niet goed scoren.’
Loes Neven ziet het als een aanvulling op de richtlijnen van de voedingsdriehoek. ‘Daarin adviseren we om meer plantaardig voedsel en minder bewerkte producten te eten.’
En wat met donkerrode E-producten, die in de donkerrode restgroep van de voedingsdriehoek thuishoren? ‘Uiteraard mag je jezelf af en toe een pleziertje gunnen’, zegt de diëtist. ‘Liever een keer per week genieten van een ongezond tussendoortje met een E, dan elke dag te smikkelen van C- of D-producten’, besluit ze.
© Visie 22 maart 2019
Foto’s © James Arthur