Stof tot nadenken op het afgelopen Design Fest Gent. Dat mag je letterlijk nemen.

Met mijn handen kneed ik een bol pluis, stof opgehaald bij een Belgische linnenfabrikant, in een bak water tot een nieuwe grondstof. Aanstoker van dit ontwerp is Isabeau Goddé, een van de exposanten op het Oost-Vlaamse designfestival, dat voor het eerst plaatsvindt, nog tot zondag 1 mei.

Goddé is afgelopen jaar afgestudeerd als textielontwerper en momenteel aan de slag als eerste medewerker van het Gentse kledingmerk Wolvis, bekend om zijn kleurrijke sjaals van merinowol. Via haar jury op de kunstenhogeschool kent ze curator Siegrid Demyttenaere, die haar verteld had dat ze op ‘iets groots’ aan het broeden was. No Time To Waste, het stoffige project van Goddé, zou daar mogelijk perfect in passen. In februari kreeg Goddé het verlossende mailtje dat ze geselecteerd was als een van de exposanten in het Industriemuseum tijdens Design Fest Gent. Naast een tentoonstelling verzorgt ze er ook workshops, die toepasselijk genoeg (S)TOF gedoopt werden. En die eerste, haar allereerste ooit, kan ik meevolgen.

Het is niet verwonderlijk dat Goddé perfect in het plaatje van het gloednieuwe designfestival past. In de kunstwereld zijn duurzaamheid en circulariteit onontbeerlijke begrippen geworden. Textielontwerpers zijn ruim vertegenwoordigd op het tiendaagse festival. Nogal wiedes, want de kledingindustrie is een van de meest vervuilende sectoren ter wereld.

Dat blijft niet zo als het van ontwerpers als Goddé afhangt. Zij wil iets helemaal nieuw creëren van het stof dat achterblijft na weefprocessen. ‘Beeld je een fabriek zoals in Daens in, waarbij kinderen tussen de machines kropen om het stof ervanonder te krijgen’, maakt ze tijdens haar workshop een vergelijking die meteen tot de verbeelding spreekt. ‘Maar dan zonder de kinderarbeid en zonder gevaar.’

In volle coronatijden schreef Goddé ontelbare textielbedrijven aan om haar toe te laten op de bedrijfsvloer. Vaak werd ze de deur gewezen, wegens het risico op coronabesmettingen. Of vreemd aangestaard, want wat kan je nog in godsnaam met pluis? ‘Net daarom wou ik ermee aan de slag, om te tonen dat er wel degelijk een afzetmarkt mogelijk is. Afval is pas afval als je het weggooit’, gelooft Goddé. Uiteindelijk kon ze terecht bij twee vlasfabrikanten en werd No Time To Waste, na veel geëxperimenteer in de woonkamer, geboren uit onverwachte overschotten van linnenproducenten.

Van pluis tot paneel

Over papier gesproken. Terug naar het textielatelier in het Gentse Industriemuseum. Ontwerpster Isabeau Goddé is intussen halfweg doorheen de workshop als ze de deelnemers aanmaant om hun pluizige producten aan te sterken met een beschermlaag van lijnzaad. Niet toevallig is die coating, net als de grondstof afkomstig van de vlasplant. Niet toevallig gaat het hier om “producten”, geen kledij. Het is Goddé namelijk niet gelukt om opnieuw textiel te puren uit het linnenpluis. ‘Daarvoor zijn de vezels te kort’, legt ze uit. ‘Maar aangezien linnen plantaardig is en veel cellulose bevat, kwam ik bij papier uit. Uiteindelijk maakte ik zelfs vederlichte bakstenen en een heus kamerpaneel.’

Tijdens de workshop hoeven de deelnemers geen baksteen af te leveren. In de plaats daarvan maken ze potjes om pakweg juwelen in op te bergen. Met een zeef vissen ze pluis uit een bak water. Als een pannenkoek gooien ze de visvangst om, klaar om onder handen te nemen met een deegrol en als bladerdeeg rond een bepaalde vorm te gieten en uiteindelijk, zodra het een dag gedroogd is, ervan af te halen. Dit is je reinste huis-, tuin- en keukenexperiment, geeft ook Goddé toe, maar daardoor kan je het perfect zelf thuis verderzetten. ‘Ik ben niet zomaar een ontwerper die een product met een mooi kleur wil afleveren, ik ben een onderzoeker’, geeft ze nog mee. ‘Dit materiaal heeft mij laten zien wat het allemaal kan en ik heb het materiaal laten zien wat ik juist kan.’

Voor elk van haar “studenten” – zo noemt ze ons als we samen haar expo No Time To Waste bewonderen – heeft de ontwerpster een potje lijnzaad en een handvol stof voorzien om na afloop mee naar huis te nemen. De deelnemers zijn tevreden over de voorbereiding, de resultaten zelf blijven ietwat … grijs. ‘Dat was ook het enige punt van kritiek tijdens mijn jury’, vertelt Goddé nog. Ook al toont de ontwerpster aan dat je haar producten kan kleuren met natuurlijke textielverf, de meeste van haar producten behouden hun natuurlijke kleur. ‘Maar net dat vind ik er mooi aan. Ik ben niet zomaar een ontwerper die een product met een mooi kleur wil afleveren, ik ben een onderzoeker. Dit materiaal heeft mij laten zien wat het allemaal kan en ik heb het materiaal laten zien wat ik juist kan.’ Van co-creatie gesproken. Ik bedenk me dat ik nog een tweede workshop geboekt heb op het Design Fest Gent, op de laatste dag van het festival, op exact dezelfde locatie, eentje over natuurlijk verven. Ik weet al meteen wat voor product ik wil inkleuren. Nu duimen dat het lukt.

Delen als creatieve uitlaatklep

Op het Design Fest Gent tonen ontwerpers dat ze verder nadenken dan wat tot nu toe gangbaar is in de industrie. Grote merken zoals Ambiorix en textielproducenten zoals Alsico, dat samenwerkt met Studio AMA, en B&T Textilia, een van de weverijen die Goddé bezocht, hebben duidelijk interesse in samenwerkingen met ontwerpers en kunstacademies. Al heeft Goddé nog geen concrete samenwerking op het oog met een van haar pluisleveranciers. ‘Inmiddels hadden de fabrikanten een nieuw innovatief project op het oog dat hun aandacht opeist’, begrijpt Goddé. De moed laat ze niet zakken. ‘Dat wil zeggen dat ik verder kan experimenteren met mijn product.’ Tijdens de workshop komt, geheel toevallig, ook curator Siegrid Demyttenaere langs. Zij leidt een groep Franstalige bezoekers rond en prijst hen het werk van Goddé aan. Het is niet enkel de uitvinding op zich die Demyttenaere zo aanspreekt, maar ook het feit dat Goddé het nu al doorgeeft aan een select publiek. ‘Ook dat geeft blijk van een enorme creativiteit,’ oordeelt de curator, ‘je werk naar buiten brengen en het delen met de wereld.’

Deze uitstap beschreef ik voor Fashion United. Lees het volledige artikel hier: https://fashionunited.be/nieuws/cultuur/duurzame-mode-uitpluizen-op-nieuw-designfestival/2022042835133

Fotograaf Martin Corlazzoli voor Industriemuseum Gent.