Van theedoeken en muziekinstrumenten tot stoelen en zelfs auto’s: je kunt het zo gek niet bedenken of je knutselt het in elkaar met vlas. De sterke, vochtabsorberende vezel vraagt flink minder water om in linnen om te toveren dan een truitje van katoen en we kweken het gewoon hier, in de Vlaanders. Maar betekent dat dan automatisch dat linnen duurzaam is?
Met hun handen kneden een tiental enthousiastelingen een bol pluis in een bak water tot een nieuwe grondstof. Een van hen ben ik. Als journalist heb ik altijd al mijn handen vuil willen maken ten dienste van de duurzame mode. Nu is het een uitgelezen moment om dat te bewijzen, ook letterlijk.
Het is een bijzonder moment voor Isabeau Goddé, in juni 2021 afgestudeerd als textielontwerper aan het KASK. Nog geen twee jaar later, op dinsdag 7 februari, nam ze een Henry van de Velde Award in ontvangst in de categorie design research. Een Gold Award, de meest prestigieuze designprijs van ons land.
Goddé neemt de prijs in ontvangst van presentator Xavier Taveirne met de hilarische anekdote dat haar moeder minder opgezet was met het onderzoek van dochterlief: een huis vol pluis verwacht je niet als je dochter een kunstopleiding volgt. De zenuwen die tijdens de receptie vooraf door haar lijf gierden, lijken helemaal verdwenen. Klik, grote glimlach, de fotograaf van dienst legt het tafereel (de winst!) finaal vast. Het applaus is oorverdovend.
Het is niet geheel verwonderlijk dat Belgen en Nederlanders tuk zouden zijn op linnen. Zoals Goddé aangeeft, is de vlasplant inheems aan onze contreien. In 2021 is er wereldwijd een miljoen ton vlas verbouwd, berekende Textile Exchange op basis van cijfers van de FAO. Ruim 80% daarvan komt uit Europa. Het gros van de productie zit in Noord-Frankrijk, Zuid-West-Vlaanderen en Nederland.
In Kortrijk is het recent vernieuwde museum Texture grotendeels gewijd aan het roemrijke vlasverleden van de streek. Een West-Vlaamse gids toont nog heel wat meer toepassingen dan cello’s, stoelen en kamerschermen. Wist je dat er vlas in het chassis van je auto zit? En in dollarbiljetten? De gids wordt er zowaar chauvinistisch van.
Zelf volg ik de toeleveringsketen van linnen van Kortrijk tot in Kolkata, in het noordoosten van India. Daar breng ik bezoek aan de vlasspinnerij van JayaShree Textiles. Als ik er een vluchtige blik werp op de balen vlas, heb ik meteen prijs. Vlas uit Ardooie, van de firma Debruyne, heeft het helemaal tot in Kolkata geschopt. Werknemers spinnen en weven het tot hemden voor zowel de binnen- als buitenlandse markt. Terug naar Europa?
Lees de volledige reportage via MO*: https://www.mo.be/reportage/linnen