‘Een duurzaam alternatief voor het geglobaliseerde systeem van produceren en consumeren.’ Zo omschreef de jury van de Henry Van de Velde Awards zijn laureaat Circle Sector. Het laboratorium voor een circulaire economie werkt onder meer op resource maps om lokale, ecologische materialen in kaart te brengen.

‘Noem ons eerder een methodiek.’ Dat maakte Ben Hagenaars van in het begin van het interview duidelijk. Hij is de bezieler van Circle Sector, een product designer en postdoctorandus aan de Luca School of Arts in Genk. ‘Circle Sector is een laboratorium, een platform … Maar nog meer is het een manier van werken.’

Klinkt simpel. Is het ook. Je tekent een cirkel op de kaart – ‘niet per se letterlijk,’ zegt Hagenaars daar snel bij, ‘maar dat is wel degelijk het principe’ – en bekijkt wat voor materialen, expertise en infrastructuur er aanwezig zijn in die regio.

Zo kan Circle Sector lokale grondstoffen mappen en tegelijk inspiratie bieden voor ontwerpers en experten. ‘Zij kunnen proberen te ontwerpen vanuit de beperking van wat er aanwezig is.’

Wat doet Circle Sector juist?

Hagenaars: ‘Zelf onderzoek ik de rol van design in relatie tot duurzaamheid. De basis van de problematiek is de grondstoffenschaarste. Als product designer heb je wel degelijk een impact op de maatschappij. Een populaire designmethode vandaag de dag is human centered design. Dat klinkt erg positief, maar als je enkel de mens centraal zet, verloochen je de natuur. Wat meer is: je krijgt heel generieke producten, want je ontwerpt voor ‘iedereen op de wereld’. Wij draaien die redenering om.’

‘Design zit in een heel globale, lineaire context: er is een grote afstand tussen de mensen die de dingen maken, de mensen die ze ontwerpen en de mensen die ze gebruiken. Allicht heeft dat het grootste potentieel om winst te maken, vermoed ik? We maken de afstand kleiner, ontdekken andere systemen, creëren interactie met de eindgebruiker. Zo krijg je een veerkrachtige lokale economie.’

Hoe ben je zelf geïnteresseerd geraakt in de circulaire economie?

Hagenaars: ‘In mijn doctoraat onderzocht ik, zoals ik eerder zei, de rol van design in relatie tot duurzaamheid. Hoe kunnen we die circulaire economie versnellen? Speelt design daar een rol in? Aan mijn studenten stel ik altijd deze vraag: zijn wij problem solvers of problem makers? Zo probeer ik hen wat uit te dagen. Ontwerpers nemen graag het woord ‘problem solver’ in de mond. Goed design betekent een goede oplossing, geen oplossing die net meer problemen met zich meebrengt.’

Hoe open staan studenten voor duurzaamheid? Zie je daar een evolutie in?

Hagenaars: ‘Circle Sector is inmiddels een traject binnen de opleiding geworden. Ik zie de studenten pas voor het eerst in de tweede bachelor. Het is niet alsof ze uit de lucht vallen dan, maar ze denken er wel nog niet zo ver over na. Al vind ik dat ze er steeds meer bewust mee bezig zijn, op een heel activistische manier. Ik ervaar een momentum; steeds meer jongeren willen verandering zien. Ze willen de dingen aanpakken, soms op een naïeve manier misschien. Maar dat naïeve activisme is belangrijk om op de ene of andere manier te bewaren, omdat we ons anders te snel neerleggen bij hoe de dingen nu al georganiseerd zijn. Anders kan je niks aanpassen, laat staan veranderen.’

Lees het volledige interview via MVO Vlaanderen: https://www.mvovlaanderen.be/inspiratie/een-cirkel-als-methodiek