Aan de andere kant van de textielketen lijden ook miljoenen kledingarbeiders onder de Coronacrisis. Velen zijn technisch werkloos, maar hebben geen sociaal vangnet of genoeg spaargeld om te overleven.
Retailers in binnen- en buitenland vrezen voor een bloedbad door de Coronacrisis. Ook kledingarbeiders zijn daar het slachtoffer van. Velen zijn technisch werkloos of worden ontslagen, zonder vergoeding of vervanginkomen. Anderen worden gedwongen om alsnog te gaan werken, terwijl het risico op besmettingen in fabrieken groot is. Dus doen arbeidsters wat net niet zou mogen in tijden van Corona: samen op straat hun rechten opeisen.
In volle crisis met z’n honderden of zelfs duizenden kledingarbeiders op straat komen: een echt slim idee lijkt het niet.
‘In feite doen ze net hetgene waartegen ze protesteren,’ reageert Christie Miedema van Clean Clothes Campaign, ‘maar voor hen is dat de enige manier om hun stem te laten horen. Beter een dag demonstreren, dan nog drie weken opeengepakt zitten en besmet worden in een massafabriek.’
Ook als fabrieken dicht moeten, is dat een ramp voor arbeiders. Bij een tijdelijke of definitieve sluiting krijgen zij vaak geen salaris uitbetaald krijgen, laat staan een ontslagvergoeding. ‘Arbeiders moeten eigenlijk een onmogelijke keuze maken’, aldus Miedema. ‘Willen ze honger lijden? Of willen ze mogelijks hun gezondheid in gevaar brengen?’
‘Arbeiders moeten kiezen tussen honger of hun eigen gezondheid’
Christie Miedema, Clean Clothes Campaign
Tot 60 miljoen arbeiders in gevaar
In Bangladesh alleen al zijn momenteel ruim twee van de vier miljoen kledingarbeiders getroffen, zegt werkgeverskoepel BGMEA. Wereldwijd zouden 50 tot 60 miljoen arbeiders gevaar lopen om ontslagen te worden of al ontslagen zijn.
Volgens onder meer Human Rights Watch en het Business & Human Rights Centre ligt het grote probleem bij het feit dat merken pas hun bestellingen betalen bij de inscheping van de levering, en niet eerder bij het plaatsen van de bestelling. Als een bestelling opgeschort of zelfs volledig geannuleerd wordt, betekent dat ook dat de betalingen uitblijven.
Die praktijk klaagt ook globale vakbond IndustriALL aan. ‘Nu retailers in het westen hun shops noodgedwongen sluiten,’ klinkt het cynisch, ‘zijn het de kledingarbeiders zelf die de prijs betalen voor de kleren die ze al in elkaar gestikt hebben.’
Voor Clean Clothes Campaign en andere arbeidsrechtenorganisaties is het duidelijk. Kledingmerken moeten de arbeiders bijstaan die hun kleding produceren en actieve stappen ondernemen om ervoor te zorgen dat ze hun loon blijven ontvangen tijdens fabriekssluitingen of ziekteverlof.
Dit verwacht Clean Clothes Campaign van kledingmerken:
- Merken moeten ervoor zorgen dat hun leveranciersfabrieken de vereisten of aanbevelingen van de overheid volgen met betrekking tot de opschorting van grote bijeenkomsten;
- Merken moeten ervoor zorgen dat werknemers die wegens gebrek aan werk naar huis worden gestuurd, worden vergoed voor hun volledige normale loon;
- Merken moeten ervoor zorgen dat werknemers die het virus oplopen of vermoeden dat ze het virus hebben, zonder negatieve gevolgen ziekteverlof kunnen opnemen en tijdens de periode van herstel en zelfisolatie worden hun volledige normale loon krijgen uitbetaald;
- Merken moeten ervoor zorgen dat bij het heropenen van fabrieken de deadlines voor bestellingen opnieuw worden beoordeeld om te voorkomen dat werknemers verplichte overuren maken om vertragingen in te halen;
- Merken moeten ervoor zorgen dat maatregelen ter bestrijding van het virus de bewegingsvrijheid van werknemers of hun vrijheid van organisatie niet onnodig beperken.
Deze blog maakt deel uit van een vierluik over de impact van COVID-19 op de volledige textielketen. Lees de komende dagen meer over de gevolgen voor de inkomsten van katoenboeren op deze blog, via MO* of Knack Weekend.
Mijn stuk voor MO*: https://www.mo.be/analyse/kledingmerken-trekken-bestellingen-miljoenen-arbeiders-op-straat
Mijn stuk voor Knack Weekend: https://weekend.knack.be/lifestyle/mode/coronacrisis-maakt-miljoenen-kledingarbeiders-werkloos-grote-merken-moeten-hen-helpen/article-longread-1584189.html
Mijn opiniestuk ‘Bestellen zonder betalen’: https://ontketening.be/2020/04/03/bestellen-zonder-betalen-dit-kan-echt-niet/