Nu Europa verbiedt om je oud ondergoed bij het restafval te deponeren, krijgen textielophalers meer afval binnen. Brusselse en Waalse inzamelaars eisen een tegemoetkoming van 206 euro per ton afdankertjes, Oxfam overweegt de ophaling stop te zetten. Ministers Coppieters (Les Engagés) en Brouns (CD&V) reageren.
Oud ondergoed, sokken met een geurtje aan: vroeger gooide je dat allicht achteloos in de vuilnisbak. Dat mag niet meer, besliste Europa op 1 januari 2025. In Vlaanderen is textiel weggooien al verboden sinds 2018, in Brussel en Wallonië ging het verbod pas dit jaar in. Dat voelen de Brusselse en Waalse textielophalers. Zij vragen overheidssteun: 206 euro per ton gedoneerde kledij.
In het Waals parlement wordt de kwestie nu donderdag behandeld. Waals minister voor de Sociale Economie Yves Coppieters (Les Engagés) reageert dat zijn regering al een subsidie voorziet voor kringloopcentra, goed voor 400 euro per ton hergebruikt textiel. Minister Coppieters overweegt een “bijkomende eenmalige subsidie voor steun voor opslag en sortering”. Tot slot ligt ook een vrijstelling van belastingen voor de verbranding van textielafval op tafel in Wallonië.
Inzamelaars aan beide kanten van de taalgrens zijn vragende partij voor een meer structurele oplossing. Die zal er komen in de vorm van een wet die niet de overheid of de kringloopwinkels maar wel de kledingbedrijven laat betalen voor het textielafval dat zij creëren. Alleen: die Belgische wet op de zogenaamde ‘uitgebreide producentenverantwoordelijkheid’, kortweg UPV, volgt de Europese tijdlijn en staat pas gepland voor 2028.
Herwin, de koepelorganisatie van de Kringwinkels in Vlaanderen, vraagt overbruggingsmaatregelen tot de wetgeving verandert. “Die kunnen financieel van aard zijn, maar we staan open voor andere oplossingen.” Woensdag hebben ze daarover Vlaams minister van Omgeving Jo Brouns (CD&V) aangeschreven. Minister Brouns reageert dat hij overleg pleegt met OVAM. Een oplossing die hij overweegt, is een lager tarief om containers te plaatsen.
Lees het artikel in De Morgen: https://www.demorgen.be/nieuws/tweedehandssector-in-crisis-inzamelaars-vragen-overheidssteun-van-206-euro-per-ton-oude-kledij~bece5e6d/
Lees hier de integrale reactie van minister Brouns:
We erkennen de bezorgdheden van de kringloopwinkels en zullen samen met OVAM nagaan welke oplossingen mogelijk zijn. Tegelijk beseffen we dat dit een bredere uitdaging is voor de hele sector, niet alleen voor de kringloopwinkels. De minister zal hierover in overleg treden.
In veel gevallen zijn er in Vlaanderen contracten afgesloten met lokale besturen rond de inzameling van textiel via containers. In economisch gunstigere tijden is er soms te hoog geboden op die contracten. Vandaag dringt zich een heronderhandeling op. Zonder zo’n aanpassing dreigt elke vorm van steun simpelweg een transfer te worden naar de lokale overheden, en dat is niet de bedoeling.
Wat het systeem in Wallonië betreft, kunnen we daar moeilijk over oordelen. We verwijzen hiervoor graag door naar OVAM, die dit verder kan toelichten.
Tot slot vinden we dat de invoer van goedkope, vaak kwalitatief minderwaardige textiel uit het verre Oosten – denk aan spelers als Temu en Shein – dringend strikter moet worden aangepakt. Dat is echter een federale en Europese bevoegdheid, niet een die Vlaanderen zelf rechtstreeks kan regelen.
Lees hier de integrale reactie van minister Coppieters:
Dès le début de mon mandat, j’ai été alerté sur les difficultés croissantes de la filière textile, notamment lors de ma visite des entrepôts de l’asbl Terre. Face à l’afflux de vêtements de faible qualité issus de la fast fashion, les opérateurs – en particulier de l’économie sociale – sont aujourd’hui au bord de la saturation.
La Wallonie n’est pas inactive : elle soutient le réemploi textile à hauteur de 400 € par tonne de textile réemployé, sans oublier les aides à l’emploi.
Mais avec l’administration, nous étudions des aides ponctuelles supplémentaires pour répondre à l’urgence :
• soutien au stockage
• exonération ciblée de taxe à l’incinération
• soutien au tri…
Encore à l’analyse financière, ces mesures ne peuvent encore être détaillées, afin d’en garantir la bonne mise en œuvre.
Mais ces aides publiques ne suffiront pas. Ce qu’il faut, c’est un cadre structurel, et cela passera par la mise en place d’une responsabilité élargie du producteur (REP). Ce mécanisme permettra de financer durablement le tri, le réemploi et le recyclage via une contribution des producteurs et consommateurs. Sa mise en œuvre exige toutefois un accord entre Régions, ce qui prendra du temps (cf infra). En parallèle, nous renforcerons l’information des citoyens sur le tri textile et les impacts de leurs achats. Et dans le cadre du Plan wallon des déchets-ressources, la filière textile est déjà intégrée aux politiques de soutien à l’économie circulaire et à l’innovation.