Een boek over de huisdiervoedingsindustrie, geschreven door twee petfoodproducenten en een blogger? Erg objectief, laat staan wetenschappelijk, klonk het mij niet in de oren. Toch las ik The Clean Pet Food Revolution voor Eos Wetenschap.

Het boek werd mij aangeraden door een professor en dierenarts, de Brit Andrew Knight, die al jarenlang onderzoek doet naar huisdiervoeding. De blogger in kwestie, Alice Oven, is een van de studenten van Knight. ‘Net om de objectiviteit te bewaken, hebben auteurs Ernie Ward en Ryan Bethencourt mij erbij gehaald, onder andere om concurrenten te interviewen’, laat Oven weten via mail.

Doorheen The Clean Pet Food Revolution nemen Oven en haar minder objectieve collega’s ons mee doorheen de geschiedenis van milieustudies over voeding in het algemeen en petfood in het bijzonder. Het lijkt wel een overzichtsstudie van wat alles geweten is over de milieukost van voeding – ook het IPCC-rapport uit 2018, waaruit blijkt dat we maar tien jaar hebben om deze aardbol te redden, passeert de revue – maar dan gelinkt aan de maaltijd van onze favoriete viervoeters. Dat onderbouwen ze met interviews met tal van dierenartsen, zoals professor Knight, maar ook collega’s gespecialiseerd in psychologie en ethiek. De vernieuwende invalshoek – wetenschappers zijn het nog steeds niet eens of alternatieve petfood wel een goed idee is voor carnivoren zoals katten – maakt het een zeer genietbare trip.

Wie al regelmatig boeken over voeding, gezondheid en milieu las, zal niet meteen achterovervallen na dit boek te lezen. Toch weten de auteurs af en toe minder evidente onderwerpen op ons, euh, bord te leggen. Zo onderzoeken ze de toekomst van kweekvlees, een onderwerp dat ook bij Eos de nodige aandacht krijgt. De aandacht voor het voedsel van de toekomst, met recente wetenschap om het te ondersteunen en casussen om het te illustreren – niet enkel het bedrijf van twee van de drie auteurs – werkt om de lectuur relevant en actueel te houden.

Viva la revolución?

Alle wetenschappelijke bronnen ten spijt: soms leest The Clean Pet Food Revolution heel politiek en activistisch. Op het einde klinkt het meermaals van je viva la revolución! Nog vaker ergerde ik mij aan de constructie We, the authors, think …!, inclusief uitroepingsteken. Co-auteur Oven geeft toe dat ook zij die wij-paragrafen uit het boek probeerde te smokkelen. ‘Blijkbaar zijn er toch nog een aantal ingebleven. It’s so American!’

Soms is het activisme meer verhuld. Zo beweren de auteurs dat we zonder de petfoodindustrie geen vleesindustrie zouden hebben. Dat halen ze uit een ander werk, Pukka’s Promise: The Quest for Longer-lived Dogs, een boek van Ted Kerasote. De these is deze: de huidige industriële schaal waarop we vlees produceren zou niet bestaan zonder dat de petfoodindustrie al het dierlijk slachtafval zou recycleren tot honden- en kattenbrokken. De overlast qua afval zou veel te groot zijn.

Dat argument legde ik voor aan Pim Martens, professor Duurzame Ontwikkeling aan de Universiteit van Maastricht. Die prof zit zelf niet verlegen om krasse uitspraken ten voordele van het milieu – ‘neem een kleinere hond in plaats van een grote’ of ‘wie een huisdier neemt, neemt misschien geen kind, wat een minder grote voetafdruk veroorzaakt’ zijn twee citaten die mijn uiteindelijke artikel niet gehaald hebben. Toch vindt ook hij de conclusie van Kerasote, Oven, Ward en Bethencourt wat verregaand. ‘Er kan een kern van waarde inzitten,’ geeft hij toe, ‘maar consumenten stoppen niet met consumeren hoewel er veel afval is. De link is mijns inziens wat vergezocht.’

Ook onze viervoeters moeten op de kar

Veel informatie in The Clean Pet Food Revolution was niet nieuw. Als je met voedingswetenschap en duurzaamheid bezig bent, kom je regelmatig dezelfde rapporten en inzichten tegen. Wie geïnteresseerd is in alternatieve petfood – volgens de in mijn artikel aangehaalde studie van dr. Dodd gaat dat voornamelijk om veganisten – is de facto ook geïnteresseerd in voeding en zal evenmin verrast zijn. Vooral voor wie het boek als leek in zijn handen krijgt, zal welgekomen context krijgen die het leesbaarder maken.

Die al dan niet welgekomen context dient een hoger doel: een klimaat (see what I did there?) scheppen waarin de urgentie, de nood aan alternatieven, hoog is. We hebben maar een decennium, zei de IPCC twee jaar geleden, zoals herhaald wordt in het boek. Iedereen moet op dezelfde kar springen, willen we het halen. Dat geldt dus ook voor onze geliefde viervoeters.

Activistisch, commercieel of wetenschappelijk?

Is dat activistisch? Vast wel. Maar misschien hebben we nood aan activisme in dit soort lectuur. Misschien is neutraliteit, “esthetische waardigheid” zoals auteur Anne Provoost het noemt in een essay voor MO* Magazine, een luxe die onze planeet zich niet meer kan veroorloven.

Is dit nu commercieel? Pikken auteurs Ernie Ward en Ryan Bethencourt, oprichters van een in deze recensie niet nader genoemd merk, een graantje mee van deze revolutie? Vast wel. Gelukkig is het niet de commerciële boodschap die de overhand neemt en heeft co-auteur Alice Oven voldoende concullega’s bevraagd om op zijn minst op commercieel vlak “neutraler” te zijn.

Is dit wetenschappelijk? Sowieso. Kijk er de bronnenlijst maar op na. De meeste, zo niet alle, mogelijk relevante studies passeren de revue in dit boek. Soms denken de auteurs er het hunne van (‘We, the authors!’), maar dat wil niet zeggen dat de studie niet vermeld staat.

Ik heb The Clean Pet Food Revolution oprecht graag gelezen. Ondanks de verhulde of juist zeer expliciete activistische kantjes. Zelfs ondanks het hoe dan ook commercieel motief. Waarom dan wel? Omwille van de wetenschap. Omwille van alle studies die nu in de steigers staan. Ondanks (of net, al voelt dit vreemd om te schrijven, dankzij?) alle klimaatdeadlines die in sneltempo op ons afkomen, blijft de toekomst van ons voedsel bijzonder beloftevol. Dit boek werpt alvast een blik op wat zowel jij als je viervoeter binnenkort te bikken krijgt. Smakelijk!

Lees ook mijn artikel voor Eos Tracé: https://eostrace.be/artikelen/lust-felix-duurzame-brokjes