De Vrije Universiteit Brussel werkt mee aan Europees onderzoek naar duurzame beschermingslagen of coatings. In 3D-modellen wil het de corrosiebescherming in verschillende sectoren gaan voorspellen. Dat is nodig, want op dit moment gebruikt de vliegtuigindustrie nog steeds kankerverwekkende stoffen als coating.

De afwerking van materialen vaak een van de meest vervuilende stappen van het productieproces. Zo is volgens consultancybedrijf Quantis de afwerking van stoffen, samen met het verven, het smerigste, meest milieu-onterende onderdeel van de textielproductie. En ook in de bouw, de vliegtuig- en auto-industrie is het niet bepaald een sinecure om materialen op een milieuvriendelijke manier af te werken.

Afwerken gebeurt met een beschermingslaag of coating. Dat soort coatings vind je overal: denk bijvoorbeeld aan de afwerking waarmee je leren handtas of schoenen waterdicht gemaakt worden of de manier waarop beton, staal en hout brandwerend worden. Een coating kan er ook voor instaan om werkoppervlakken makkelijker te reinigen of om oppervlakten minder glad te maken.

Een belangrijke functie van een coating is om de levensduur van producten te verlengen. Zo worden metalen objecten, van vliegtuigen tot auto’s, niet snel aangetast door slechte weersomstandigheden. Op die manier worden de producten duurzamer, in de letterlijke zin van het woord: zij worden ‘durable’, ze zullen lang meegaan.

Helaas is de coatingindustrie zelf niet meteen de meest groene en duurzame industrietak. Daarom stapt de VUB nu mee in een groot EU-project dat coating industrie innovatief en vooral duurzaam (op een groene manier) moet maken.

Het project, dat VIPCOAT gedoopt werd, richt zich eerst en vooral naar de vliegtuigindustrie. De reden dat onderzoekers eerst naar die sector kijken, is niet ver te zoeken. De binnenkant van vliegtuigen wordt namelijk vaak afgewerkt met chroom-6. Dat is een heel performante coating die helaas, zoals onderzoeker Herman Terryn het verwoordt, ‘aardig wat problemen’ met zich meebrengt. Zo is chroom-6 volgens toxicologen een kankerverwekkende stof (in tegenstelling tot de variant chroom-3).

Dat doet een belletje rinkelen: door mijn onderzoek naar de leerindustrie (o.a. voor Eos) leerde ik eerder over de schade die chroom-6 kan aanrichten, en hoe onzeker het is dat binnen die sector enkel maar met chroom-3 zou geproduceerd worden (wat een industriële bron bij hoog en laag volhield, en later mailde hij meermaals “it’s a shame” over mijn artikel, alsof ik een personage in Game Of Thrones was).

Ik schreef hierover een nieuwsanalyse voor Apache: https://www.apache.be/2021/06/01/vub-zoekt-naar-oplossing-voor-kankerverwekkende-stoffen-in-vliegtuigen

En ook voor MVO Vlaanderen schreef ik een kort nieuwsbericht: https://www.mvovlaanderen.be/inspiratie/europa-wil-duurzame-coatings-en-vub-zoekt-mee