Voor CM interviewde ik voedingsdeskundige Patrick Mullie over de gezondheidsrisico’s van (volle) melk. Ons gesprek dwaalde onvermijdelijk af naar de reden waarom we allemaal zoveel melk drinken: jarenlang al krijgen we tv-spots te zien dat melk goed is voor elk.

‘Het VLAM spendeert meer dan een miljoen euro aan reclame voor melk, terwijl het niks geeft aan reclame voor groenten en fruit’, zegt Patrick Mullie. Terwijl veel Belgen aan overgewicht lijden. Zegt dat niet genoeg?’

Mullie hekelt de melklobby en legt uit waarom die zo sterk is. ‘Melk is één product. De boeren hebben dus veel meer belang bij samenwerken dan bij concurreren. Dat ligt bijvoorbeeld anders bij bier, waar er veel verschillende soorten zijn en de concurrentie dus te sterk is. Die lobby is veel minder krachtig.’

Welke melk is goed voor elk?

Is (koe)melk goed voor elk? Is sojadrink evenwaardig? Wij vroegen het aan Patrick Mullie, voedingsexpert  aan de VUB, en Anke van den Brand, stafmedewerker gezonde voeding bij het Vlaams Instituut Gezond Leven.

Koemelk

Als we het over melk hebben, spreken we meestal over koemelk. In koemelk zitten calcium, eiwit en vitaminen B2 en B12. Het is dus een erg voedzame drank. Toch staat melk ter discussie. Volgens de ene studie is het een wondermiddel, terwijl de andere zegt dat melk niet nodig of zelfs nefast is voor een goede gezondheid.

‘Er is eigenlijk nog onvoldoende bewezen welk effect melk heeft op de gezondheid. Zowel in positieve als in negatieve zin’, zegt Anke van den Brand, stafmedewerker gezonde voeding bij het Vlaams Instituut Gezond Leven (voorheen VIGeZ). Patrick Mullie, voedingsexpert aan de VUB, geeft een voorbeeld: ‘Het is niet zeker of melk drinken effectief het risico op botontkalking verlaagt.’

Is het daarom ongezond? ‘Nee’, zeggen beide experts.

‘Melk is niet giftig’, zegt Mullie. ‘Maar te veel melk is wél ongezond. Melk bevat verzadigde vetten en transvetten. Die verhogen onze cholesterol, wat hart- en vaatziekten in de hand werkt.’

‘Te veel melk is ongezond.’
– Patrick Mullie

‘Sommige mensen zijn ervan overtuigd dat ze bijna een liter melk per dag nodig hebben’, zegt Mullie. ‘Veel te veel, in een samenleving die kampt met overgewicht. Je moet beseffen dat volle melk 65 kilocalorieën per 100 milliliter bevat: meer dan sommige frisdranken. Als je daar vier grote glazen van naar binnen speelt, heb je al ongeveer een kwart van de dagelijks aanbevolen calorie-inname binnen.’

Volgens van den Brand is het geen goed idee om de nadruk te leggen op calorieën bij melk. ‘Melk is heel voedzaam. Andere dranken, zoals frisdranken, zijn soms lager of gelijk aan calorieën, maar ze bevatten geen nuttige voedingsstoffen. We mogen ons dus niet blind staren op die calorieën.’

‘Magere melk lijkt aantrekkelijker, omdat het minder vet en minder calorieën bevat, maar het bevat ook minder vetoplosbare vitaminen A en D. Halfvolle melk, goed voor 46 kilocalorieën per 100 milliliter, is daarom de gulden middenweg.’

‘Magere melk heeft evenveel calcium als volle en halfvolle melk, maar niet dezelfde volle smaak’, benadrukt Mullie. ‘Dat is ook een reden waarom mensen daar minder tuk op zijn.’

Sojadrink

De melkachtige drink die gemaakt wordt van soja, wordt niet van melkklieren afgescheiden en mag daarom volgens Europese wetgeving geen “melk” genoemd worden. Daarom spreken we van “sojadrink”. Sojadrink wordt verrijkt met calcium en staat volgens Gezond Leven qua eiwitgehalte op gelijke hoogte met koemelk.

‘Melk en sojadrink lijken qua voedingswaarde sterk op elkaar.’
– Anke van den Brand

‘Sojadrink bevat enkel goede vetten, de onverzadigde vetten, die geen hogere cholesterol veroorzaken’, lijst Mullie de voordelen op. ‘Maar sojadrink bevat soms evenveel calorieën als volle melk. Dus ook hier moet je er niet te veel van drinken.’

‘Aan sojadrink wordt meestal een beetje suiker toegevoegd’, zegt van den Brand. ‘Het bevat immers geen lactose (melksuiker). Belangrijk is om op het etiket te kijken dat de toegevoegde suikers beperkt blijven. Geef de voorkeur aan ´witte´ sojadrink en beperk smaakjes, zoals vanille of chocolade.’

‘Sojadrink is de enige plantaardige drink die koemelk kan vervangen, op voorwaarde dat er calcium en bepaalde vitaminen aan toegevoegd worden’, aldus van den Brand. ‘Qua voedingswaarde lijken koemelk en sojadrink sterk op elkaar. In sojadrink zijn voldoende kwalitatieve eiwitten aanwezig. Dat wil zeggen dat de drink alle essentiële aminozuren bevat, in een juist evenwicht. Andere plantaardige drinks hebben dat niet en zijn daarom niet volwaardig als alternatief.’

Mullie nuanceert dat. ‘Aminozuren kunnen we uit veel andere voeding halen. Het is dus niet essentieel om eiwitten via melk binnen te krijgen.’

‘Maar het is niet eenvoudig om essentiële aminozuren in een juist evenwicht op te nemen’, zegt van den Brand. ‘Strikt genomen kan het, maar daarvoor moet je heel nauwgezet bezig zijn met wat je eet.’

‘In de praktijk vormen koemelk en sojadrink een goede en gemakkelijke bron van verschillende nuttige voedingsstoffen’, concludeert van den Brand.

© CM.be
© Visie